១. ព្យញ្ជនៈ “ស”
“ស” ជាព្យញ្ជនៈទី៥ ក្នុងសេសវគ្គ នៃព្យញ្ជនៈទាំង៣៣តួ
+នៅក្នុងវចនានុក្រមខ្មែររបស់សម្តេចសង្ឃរាជ ជួន ណាត (ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ) បានពន្យល់ពាក្យ “សង្កត់” ដូចខាងក្រោម៖
-ពាក្យ “សង្កត់” ( អានថា សង់-កត់ ) ( កិ. ) (បា. សង្កដ; សំ. សំកដ ឬ សង្កដ ប្រើជា គុ. ឬ ន. “ចង្អៀត, ដែលញាត់ញៀត, ដែលប្រគរលើគ្នា; ផ្លូវឬច្រកចង្អៀត”) ដាក់ទម្ងន់ពីលើ ដើម្បីឲ្យពៀរ, ឲ្យរាប, ឲ្យទ្រោម ឬកុំឲ្យកម្រើក, កុំឲ្យហើប, កុំឲ្យរើរួច : សង្កត់ឲ្យរាប, អង្គុយសង្កត់ពីលើ ។ ចាប់ផ្ញុចមិនឲ្យរើរួច : សង្កត់ក ។ ព. ប្រ. គំរាម, ដាក់កំហិតឬបង្ខំឲ្យខាងតែបាន : សង្កត់កយកប្រាក់ ។ ទប់ចិត្តមិនឲ្យកក្រើក : សង្កត់ចិត្ត, ខំអត់សង្កត់ចិត្ត ។ លឿនបន្តិចជាងគ្នា ឬមានក្បាលបន្តិចជាងគ្នា : ទូក-ងខាងស្ដាំសង្កត់ទូក-ងខាងធ្វេង; គោម្ខាងដើរសង្កត់គោម្ខាង ។ រកស៊ីមានបានជាងគេ, មានទ្រព្យច្រើនជាងអ្នកស្រុកជាមួយ : មានទ្រព្យសង្កត់អ្នកស្រុក ។ ស្ដីនិយាយគ្របលើ : សង្កត់មិនឲ្យហើបមាត់រួច ។ សូត្របាលី ឬសូត្រពាក្យសម្រាយប្រើខ្យល់ធ្ងន់ៗដាច់ៗត្រង់អក្សរតម្រួត (សូត្រសំយោគ) : សូត្រធម៌សង្កត់, សូត្រសេចក្ដីសង្កត់ត្រង់ពាក្យធ្ងន់ៗ ច្បាស់លាស់ (ម. ព. សង្កេត ផង) ។ សង្កត់សង្កិន សង្កត់ដូចជាកិនរឿយៗឲ្យល្អិតខ្ទេចខ្ទី, បង្រ្គបលើ; បៀតបៀនយកប្រយោជន៍ : និយាយសង្កត់សង្កិន; សង្កត់សង្កិនយកប្រាក់; សង្កត់សង្កិនរាស្រ្ត ។ល។
-ពាក្យ “សង្កត់” ( អានថា សង់កត់ ) ( ន. ) រស្សសញ្ញា ឬបន្តក់ ( ‘ ) នេះ ដូចជា ក + ង់ > កង់, គ + ត់ > គត់, ចា+ ប់ > ចាប់, ដ + ក់ > ដក់ ។ល។ (ម. ព. វណ្ណយុត្ត ឬ -យុត្តិ ទៀតផង) ។
ក្រុមការងារយើងខ្ញុំ សូមមេត្តាអធ្យាស្រ័យ ចំពោះរាល់កំហុសឆ្គងដែលកើតមាន ទាំងអត្ថន័យ អក្ខរាវិរុទ្ធ និងកង្វះខាតព័ត៌មានលម្អិតផ្សេងៗ… ហើយក៏សូមទទួលយកនូវមតិរិះគន់ ឬយោបល់កែតម្រូវផ្សេងៗរបស់លោកអ្នក ដោយក្តីគោរព និងរាប់អានបំផុត។
សូមអរគុណ!!!
ដកស្រង់ដោយ ៖ ស្រូវ
